دکتر محمدرضا قدیرزاده، رئیس گروه مطالعات سازمان پزشکی قانونی اعلام کرده که داروهایی که به عنوان ترک اعتیاد گیاهی در عطاریها فروخته می شود، اکثرا دارای داروهای شیمیایی و اعتیاد آور است و برخی از بیماران معتاد نیز می گویند از این عطاریها، مواد مخدر تهیه می کنند.
براساس تحقیقات این گروه، بیش از 90 درصد از داروهای ترک اعتیاد گیاهی در عطاریها، حاوی داروی شیمیایی دیفنوکسیلات است و البته از آن خطرناک تر، داروهای اعتیادآوری مانند ترامادول و کدئین. آن هم در شرایطی که ترامادول این روزها به عنوان یکی از داروهای اعتیادآور و روانگردان شناخته می شود و اعتیاد به آن بسیار خطرناک است. اما وجود ترامادول در این داروهای ترک اعتیاد باعث می شود، فرد احساس سرخوشی و شادابی پیدا کرده و تصور کند که ترک اعتیادش موثر بوده است.
مدتی پیش هم جعفر میرفخرایی دبیر انجمن تولیدکنندگان گیاهان دارویی کشور هم اعلام کرده بود که در برخی از عطاریها تریاک قاچاق فروخته می شود!
محمدباقر صابری زفرقندی مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدر هم تا حدودی این مسئله را تایید کرد و گفت: «متاسفانه مدت‌هاست عطاری در بحث ارائه خدمات ترک اعتیاد ورود کرده اند و این احتمال هم وجود دارد که در برخی از عطاریها داروهای مخدر از جمله متادون و حتی مواد مخدر عرضه شود.»
البته همان موقع رئیس اتحادیه عطاران و سقط‌فروشان این مسئله را تکذیب کرد اما تاکید هم کرد که فروش مواد ترک اعتیاد و داروهای گیاهی در عطاریها ممنوع است و مردم هم می‌توانند چنین تخلفاتی را با شماره 55629822 گزارش دهند.
البته این اتفاق فقط در حوزه داروهای ترک اعتیاد نمی افتد؛ داروهایی که ادعا می کنن می توانند افراد را لاغر کنند هم ممکن است حاوی مواد مخدر باشند. بارها درباره استفاده از مخدر شیشه در ترکیبات این داروهای به اصطلاح گیاهی، هشدارهایی داده شده است اما همچنان این داروها در عطاری ها فروخته می شود.
به گفته دکتر محمود خدادوست، معاون طب سنتی وزیر بهداشت و رئیس مرکز پزشکی قانونی ،عطاریها به صورت غیرقانونی داروهای لاغری، ترک اعتیاد، دیابت، چاقی، ام.اس، انواع و اقسام داروها را عرضه می کنند که بسیاری از داروهای موجود در عطاری، بی نام و نشان است و صرفا با اضافه کردن مقداری آلکالیدهای گیاه "اسفند" سعی می کنند تا رنگ و بوی آن را تغییر دهند. در واقع از باور و اقبال مردم در استفاده از ظرفیتهای داروهای گیاهی سوءاستفاده می شود.
مرجع نظارت مشخص نیست
عطاری های غیرمجاز و بدون پروانه در شهرهای مختلف کم نیسند و این مسئله بارها از سوی مسئولان اعلام شده است. به گفته دکتر میرفخرایی دبیر انجمن تولیدکنندگان گیاهان دارویی کشور، در حال حاضر 4700 عطاری در کشور بصورت غیر مجاز در حال فعالیت هستند و دکتر محمود خدادوست هم تاکید کرده که هیئت دولت تصویب کرده توزیع داروهای ترکیبی به هر عنوان در عطاریها ممنوع شود و سیستمهای نظارتی وزارت صنعت، معدن و تجارت باید کنترل بیشتری داشته باشند.
نحوه تولید بعضی داروهای گیاهی، به خصوص داروهای ترک اعتیاد، حساسیت را بیشتر می کند. دکتر محمدرضا قدیرزاده، درباره منشا تولید داروهای ترک اعتیاد گیاهی گفت: «استانداردی برای تولید این قبیل مواد وجود ندارد، عطاریها از کارگاه های تولید زیرزمینی این مواد را می گیرند و متاسفانه می بینیم اطراف تهران، از این کارگاه های زیرزمینی فراوان است. برخلاف تبلیغاتی که می شود، این داروها خارجی نیست، بلکه در داخل خود ایران تولید می شود.»
به نظر می رسد هنوز وزارت بهداشت و وزارت صنعهت بر سر اینکه چه کسی باید برا عطاری ها و فعالیت های آنها نظارت کند، به نتیجه نرسیده اند و همین مسئله باعث شده عطاری ها همچنان با استفاده از اعتماد مردم به داروهای گیاهی، ترامادول، کدئین و شیشه را به جای داروی گیاهی ترک اعتیاد و لاغری جا بزنند و مردم را بیشتر از پیش بیمار کنند!
